Ambachtelijke Innovatie door architect Pierre Cuypers

Pierre Cuypers (1827-1921) was een Nederlands architect. Hij is bekend als de architect van het Rijksmuseum en het Centraal Station van Amsterdam. Cuypers heeft echter in zijn leven meer gebouwen ontworpen. Het is met name als je in Zuid-Nederland woont niet onwaarschijnlijk dat een door Cuypers ontworpen gebouw zich in je naaste omgeving bevindt. Hij is één van de grote voorbeelden van de beroemde architect H.P. Berlage.

In 1848 werd het de katholieken toegestaan om weer eigen kerken te bezitten, hetgeen sinds de reformatie in de 16e eeuw niet was toegestaan. Dit was voor een ondernemende architect een gigantisch gat in de markt, waar Cuypers met zijn neogotische stijl met zeer veel succes aan de slag ging. Hij bouwde in zijn leven ongeveer 70 kerken en veel bestaande kloosters en kerken werden door hem gerestaureerd en ondergingen een metamorfose.

Cuypers is geboren en getogen in Roermond en heeft daar altijd gewoond en gewerkt. Hij had daar zijn atelier en in de hoogtijdagen waren veel mensen bij hem in dienst. Het Cuypershuis is zeer de moeite waard om te bezoeken. Ik kende Cuypers nauwelijks en kwam eigenlijk voor de tijdelijke tentoonstelling van spotprenten uit de eerste wereldoorlog door Louis Raemaekers, maar werd snel gefascineerd door Pierre Cuypers en zijn wereld.

Aangezien innovatie altijd mijn interesse heeft was het een feest van herkenning om bij Cuypers ook die essentiële combinatie van vaardigheden waar te kunnen nemen. De combinatie van een nieuwe kijk op een systeem, het vermogen tot het bouwen van een nieuw commercieel netwerk en het gedegen vakmanschap op vele niveaus van details tot de passing van het gebouw in zijn omgeving en tenslotte  ondernemerschap. in dit opzicht is er weinig verschil tussen zijn tijd en onze tijd.

Cuypers maakte al zijn meubels zelf en geïnspireerd door een voorbeeld (volgens mij uit Frankrijk) maakte hij de volgende kast. (Zie afbeelding).

De kast gebouwd door Pierre Cuypers
De kast gebouwd door Pierre Cuypers

Die kast staat voor mij symbool voor de eerder genoemde combinatie. Op de kast staan namelijk twee rijen van afbeeldingen. De bovenste rij representeert allerlei “geestelijke, strategische en sprituele” vaardigheden en de onderste rij allerlei “ambachtelijke en technische” vaardigheden. De kast getuigde voor mij van respect, interesse en integratie van beide niveaus van innovatie. Door met zowel het strategische als het technische bezig te zijn, ontwikkelde hij een geïntegreerde intuïtie op beide terreinen. Naar mijn mening de enige mogelijkheid om diepgaander te vernieuwen en te innoveren.

Veel managers nemen het woord innovatie snel in de mond, maar door de afstand met de inhoud ontwikkelt zich niet de zo noodzakelijke intuïtie. Deze is nodig om in onduidelijk en onzekere situaties met voldoende vertrouwen de goede keuzes en de goede wegen te volgen. Vaak uit zich dit in dralen of zelfs uitstellen van beslissingen. Het dralen vertaalt zich in de praktijk in het vragen naar een degelijke op feiten gebaseerde onderbouwing. Helaas als zaken feiten zijn geworden, is iemand je al voor geweest…. Ik geloof dat het een uitspraak van Dreesman is die stelde dat “een slechte manager altijd te weinig informatie heeft om te kunnen beslissen”.

Natuurlijk was Cuypers ook een slimme zakenman. Dat is aan details in het Cuypershuis te zien. Het Cuypershuis was eigenlijk gebouwd voor twee gezinnen. Voor zijn eigen gezin en voor zijn compagnon, die er overigens nooit gewoond heeft. Het huis is symmetrisch gebouwd, maar toch zijn er verschillen. Eén van de medewerkers maakte mij daarop attent. Aan de kant waar Cuypers woonde is het huis ook een soort etalage. Bijvoorbeeld, de mooie houten wenteltrap heeft aan zijn kant van het huis allerlei variaties in bijvoorbeeld de stijltjes. Daarmee kon hij potentiële klanten alternatieven laten zien. Ook aan de buitenkant van het huis zijn er allerlei variaties in de ramen en de ornamenten om dezelfde reden. Dit is één van de vele voorbeelden van het soort pragmatisme wat je bij echte creatieve ondernemers vaak aantreft. Cuypers is een inspirerend voorbeeld voor innoverend ondernemerschap van Nederlandse bodem en het Cuypershuis is alleszins een bezoek waard. Zijn belang voor Nederland en hoe Nederland er nu uitziet wordt naar mijn mening onderschat en ik hoop dat deze blog helpt om eens een kijkje te nemen in Roermond en je te laten inspireren door de wereld van Pierre Cuypers.

The Crucial Role of Coffee Machines in Innovation

The Real Purpose of Brainstorms

Often people are convinced that innovation come from brainstorms and from brilliant insights by individuals. However research in the last decades indicates differently.
Brainstorms have gradually developed towards Creative Problem Solving. In my view, it is a professional way of problem solving.  The most crucial and therefore vital phase in brainstorming is the first step focusing on “What is the problem and what are the facts that underpin the problem definition?” The next step is to generate ideas on the defined problem. Nowadays, in the “generating ideas” proces high levels of sophistication can be achieved (for example: TRIZ). But the essence of TRIZ proves that it is not a creative process, but a methodology consisting of logical deductive and inductive process steps. In other words it mostly remains in the domain of the known. It fits perfectly the ideas of the ancient Greeks. There is no term in the ancient greek language corresponding to “to create” or “creator”. The association the ancient Greeks had was a proces of discovery. Discovery implies it is already there, you just have to find it. Brainstorming is an excellent tool for sophisticated problem solving (and there are problems enough in innovation), but not the most logical process step for creating a breakthrough.

An Idea is a Network

Brilliant insights were always considered to come as a lightning stroke.  As a lamp bulb that turns on and suddenly sheds light on a solution or insight, the so called  “Eureka” moment. There is a nice TED-talk “Where good ideas come from” by Steven Johnson. But nowadays psychologists challenge this view on creativity. As an example Johnson in his talk refers to Howard Grubers work on Darwin. Based on the analysis of Charles Darwin journals, Johnson states that all the basic concepts of Darwin’s “Theory of Natural Selection” were already described in his journal a long period before Darwin had his “Eureka” moment. His key statement “An idea is not a single thing popping-up in an illuminating moment, it is a network”.

Johnson concluded that new ideas and insights come from either interaction with people that have different points of view. This is one way of providing an experience that surprises people and intrigues them. In his talk, he discusses the important role of the first coffee house, “The Grand Cafe in Oxford”. In these places scientist from different disciplines and started discussions, which in the end  led to the birth of Enlightment. This basic insight I have often used to advice innovation managers on making their organisation more creative.

The Importance of Coffee Machines

AllenCurve

In essence you want to enhance the opportunity that people meet with different backgrounds and discuss in an unplanned, informal way. Location is an issue. In the late Seventies Thomas Allen already revealed the relation between the probability of unplanned, informal interaction and distance. See figure.

Suppose, you as a manager have a gut feel that there is a high probability of finding novel ideas if two groups of people would interact more. The first step would be to share this “strategic intent” to the people in the group and see whether some individuals from both groups are intrigued and show self-propelling behavior to explore this. Then apply Allen’s findings and co-locate the groups without trying to integrate organizationally. If you would integrate the groups, before you know, time and energy is spend on a classical group development process  – the storming, norming, forming and performing thing instead of exploration. An important underlying enabler is to do this via informal interaction. In this way a coffee machine and a nearby table where people can gather and interact are very instrumental for fostering innovation in organizations.